ONTDEKKEN
STRIJDEN OP STELTEN VAN NAMEN : UITLEG
De steltenlopers van Namen zetten de eeuwenoude praktijk van strijden op stelten van Namen voort.
- De “Mélans”, steltlopers van de “Oude stad” met stelten in gele en zwarte kleur.
- De “Avresses”, steltlopers van de “Nieuwe stad” met stelten in rode en witte kleur
Tijdens het steekspel proberen de jousters de tegenstanders van het andere team neer te halen door middel van verschillende methoden
Het doel van het steltenloper strijd is simpelweg om alle tegenstanders neer te halen. Een gevallen jouster kan inderdaad niet meer op zijn stelten komen. Meestal eindigt het strijd wanneer een van de twee ploegen het strijdgebied alleen bezet.
Het kan echter gebeuren dat de steltlopers een “bout-a-tot” (“tot het einde”) aanbieden. In dit geval strijden de overgebleven steekspelers van de zegevierende brigade met elkaar om de individuele winnaar aan te wijzen. De “bout-a-tot” wordt aangeboden om een vooraanstaande bezoeker te eren of om een bijzonder warm publiek te bedanken. Het is ook systematisch tijdens het grote strijd van de gouden stelt.
HET NAAMSE STELTENSTEEKSPEL: EEN LEVEND ERFGOED
Steekspelen op stelten is een zeer levendige praktijk die grote genegenheid geniet onder de inwoners van Namen.
Mélans (geel en zwart) en Avresses (rood en wit) doen vandaag nog regelmatig mee. In Namen en in de regio worden gedurende het jaar verschillende strijden georganiseerd, voornamelijk tijdens populaire feesten.
De belangrijkste vindt plaats op de 3e zondag van september. Ter gelegenheid van de Feesten van Wallonië vindt de grote wedstrijd van de Gouden Stelt plaats op Sint-Aubainplein voor meer dan 6.000 toeschouwers. Aan het einde van dit hoogtepunt van de Naamse folklore ontvangt de winnaar de gouden stelten en de onofficiële titel van beste steltloper van het jaar.
Sinds 1937 vertegenwoordigen de steltenlopers de stad en de regio ook meermaals buiten België.
Sinds 2015 zijn jonge steekspelers van 6 tot 11 jaar samengebracht in de “juniorbrigade” en maken zo kennis met het steekspel op kleinere stelten.
In september 2022 werd de eerste vrouwelijke steekspel georganiseerd.
600 JAAR HISTORIE IN 12 DATUMS
Eerste sporen van het bestaan van de steltenlopers strijden
De oproep van 8 december 1411 is het eerste officiële document dat het bestaan van duel op stelten in Namen bevestigd. De Graaf van Namen verbiedt hiermee deze praktijken voor alle personen ouder dan 13 jaar.
Steekspel op stelten voor Keizer Karel
Tijdens de ceremonie van de inhuldiging van Keizer Karel tot Graaf van Namen, woont hij een strijd bij, gegeven ter zijne eer. Hij zal er opnieuw een zien in 1530.
Duel voor Filips II van Spanje
De Prins Filip, toekomstige koning van Spanje, woont een steekspel van steltenlopers bij in Namen. Dit beviel hem zo goed dat hem een tweede steltenstrijd aangeboden werd twee dagen later.
Anthologisch duel voor carnaval van 1669
Het duel van carnaval 1669 was zo episch dat het Graaf Wallef inspireerde tot het schrijven van “Heroish Gedicht” van meer dan 30 pagina’s dat hij zal publiceren in 1678.
Strijd voor de Zonnekoning
Nadat hij de stad en de citadel inneemt in 1692, is Lodewijk XIV één jaar later terug in Namen. De bourgeoisie van Namen biedt hem voor die gelegenheid een groots steekspel op stelten aan.
Steekspel gegeven voor de Russische Tsaar Peter de Grote
In 1717, is Peter de Grote, Tsaar van Rusland op doortocht in Namen. De Bourgeoisie van de stad bieden hem een gevecht van steltenlopers aan. De bronnen uit die tijd leren ons dat de Tsaar vol bewondering toekeek: “Zijne majesteit vertoonde zoveel vreugde, plezier en tevredenheid van het strijd, dat zijn hofhouding verzekerden dat zij hem de laatste 10 jaar nog nooit zo’n goed humeur gezien hadden”.
Strijd voor Napoleon
De 15de thermidor van het jaar XI is Napoleon in Namen met zijn vrouw Joséphine. Twee strijden werden hen aangeboden. De Avresses toonden zich het sterkst en wonnen. Ze kregen de prijs uit handen van de Eerste Consul.
Het “overgoten” duel voor Leopold 1, Koning der Belgen
In september 1849 is de voltallige koninklijke familie in Namen voor een bezoek aan de provinciale tuinbouwtentoonstelling. Ze worden onthaald aan de “Porte de Fer” door de twee groepen steltenlopers. Door de verschillende onderbrekingen en de vrij lange toespraken, hebben onze steltenlopers aangezet om overvloedig beginnen te drinken. Het duel vindt plaats op het Sint-Aubainplein maar draait snel uit op een klucht. De steltenlopers struikelen en waggelen en houden zich vast aan elkaar. Het schandaal is zo groot dat de week nadien, de stad Namen de stelten in beslag neemt.
« L’Echasseur » (« de steltenjouster »), de krant van het verzet in Namen.
600 jaar!
Na een jaar vol met festiviteiten vieren de steltenlopers hun 600ste verjaardag en nodigen steltenlopers uit vanover de hele wereld (België, Frankrijk, Verenigde Staten, Maleisië, Togo).
–
"ECHASSEUR", HET WOORD DAT ALLEEN IN DE REGIO VAN NAMEN BESTAAT
Ainfi ces echaffeurs foûtenant leur querelle,
Sembloient prendre en tombant une force nouvelle,
Et les voyant ainfi l'un lautre fe pouffer,
Le combat dirait-on ne fait que commencer